Cùng với những thay đổi về sở hữu tài sản trong nền kinh tế Nga, một lớp doanh nhân mới của nước này bất ngờ được hưởng lợi. Từ đó, một nhóm tinh hoa mới nổi lên, lấp đầy khoảng trống do các công ty đa quốc gia lần lượt rời đi.
Một nhóm doanh nhân ưu tú mới của Nga đã nhanh chóng nổi lên và hưởng lợi từ những khoảng trống còn lại khi các doanh nghiệp quốc tế đột ngột rút lui khỏi thị trường Nga, sau khi Moscow mở chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine, hồi tháng 2/2022.
Làn sóng doanh nhân mới đã sớm chộp được “thời cơ bất ngờ” và nhanh chóng nắm giữ khối tài sản khổng lồ với giá tốt, ngay sau khi các công ty đa quốc gia buộc phải rời đi do không chịu được áp lực từ các lệnh trừng phạt của phương Tây và các nhà đầu tư của chính họ.
Theo ước tính từ Cơ quan Nghiên cứu và tin tức AK&M, Tập đoàn thức ăn nhanh McDonald’s Corp., Tập đoàn đóng gói Ball Corp. và Nhà sản xuất hóa chất Henkel AG nằm trong số những công ty đã bán doanh nghiệp trị giá ít nhất 21 tỷ USD vào năm 2022 và nửa đầu năm nay.
Có thể đây chính là một ví dụ điển hình về cách xung đột quân sự đang định hình lại thế giới kinh doanh của Nga như thế nào – những người mua không đến từ tầng lớp giàu có nhất đất nước và hầu hết cũng chưa có tên tuổi ở nước ngoài.
Tất nhiên, họ cũng đã có bề dày kinh nghiệm kinh doanh trong nhiều thập kỷ, một số họ tự gây dựng sự nghiệp, một số khác có thể đã chọn cách đi bên cạnh các tỷ phú nổi tiếng. Nhưng không giống hầu hết lớp tinh hoa cũ, họ chưa bị đưa vào danh sách trừng phạt của Mỹ hoặc EU.
Những đại gia mới là những người được hưởng lợi từ việc kinh tế Nga ngày càng “hướng nội” sâu sắc hơn trong làn sóng tái phân phối tài sản. Nếu hơn ba thập kỷ trước, sau khi Liên Xô sụp đổ, những nhà tài phiệt Nga đầu tiên gây dựng sự nghiệp từ tài nguyên và ngân hàng. Hiện nay, lớp tinh hoa mới đang nổi lên nhờ thời cơ đến “bất thình lình” dưới thời Tổng thống Putin.
Ivan Tavrin, cựu Giám đốc một công ty di động Nga và từng là đối tác cũ của tỷ phú Alisher Usmanov, gần đây đã chi hơn 2 tỷ USD vào Avito – trang rao vặt phổ biến nhất ở Nga, thuộc sở hữu của một trong những nhà đầu tư công nghệ lớn nhất trên thế giới – Prosus NV (Hà Lan). Doanh nhân này cũng mua nhiều loại tài sản khác và trở thành nhà giao dịch thời bất ổn lớn nhất nước Nga cho đến nay.
Tập đoàn Arnest của Alexey Sagal trước đây vốn chỉ chuyên về nước hoa và mỹ phẩm, vào tháng 9 năm ngoái đã mua lại khối tài sản của Ball Corp. (Mỹ) chuyên về bao bì đồ uống. Mới đây, Tập đoàn này lại mua thêm các hoạt động tại Nga của Heineken NV, bao gồm 7 nhà máy bia, với giá 1 Euro vào hồi tháng 8 vừa qua.
Vợ của tỷ phú Sagal – Elena từng là Tổng giám đốc của Arnest, trước khi giữ chức thượng nghị sĩ ở Thượng viện Quốc hội với tư cách là thành viên của đảng cầm quyền trong vài năm, cho đến năm 2012
Alexander Govor là một trong những nhà đầu tư đầu tiên nhảy vào “lấp các chỗ trống” sau khi các công ty nước ngoài bắt đầu rời đi. Doanh nhân này đã mua lại doanh nghiệp McDonald’s (Mỹ) ở Nga vào tháng 5/2022 và các nhà máy đóng gói vào hồi tháng 9. Govor là đối tác nhượng quyền của chuỗi cửa hàng thức ăn nhanh, sau đó đã nhanh chóng mua lại toàn bộ mạng lưới 850 nhà hàng tại Nga. Đây là một bước nhảy vọt, so với việc chỉ vận hành 25 nhà hàng trước đây.
Tài sản của tỷ phú Govor bắt nguồn từ việc ông nắm giữ Yuzhkuzbassugol – một trong những nhà sản xuất than cốc lớn nhất của Nga. Ông rời công ty vào năm 2007 sau hai vụ tai nạn nổ mỏ, bán hết cổ phần cho Evraz – nhà sản xuất thép thuộc sở hữu một phần của vị tỷ phú nổi tiếng Roman Abramovich. Nhiều năm sau, doanh nhân này trở thành đối tác nhượng quyền của McDonald’s tại Nga.
Ở một nơi khác, doanh nghiệp địa phương do tỷ phú Timur Gabidullin đứng đầu đã mua lại nhà máy giấy và bột giấy của thương hiệu đình đám chuyên về giấy – Sylvamo Corp. (Mỹ)
Người phát ngôn của Govor, Tavrin, Sagal và Gabidullin đã không trả lời yêu cầu bình luận từ truyền thông.